Vernieuwing damwanden bij Hooglandgemaal in Stavoren

Bij het Hooglandgemaal in Stavoren is een omvangrijke klus gestart: de twee damwanden aan de IJsselmeerkant worden volledig vervangen. Het werk is noodzakelijk om de veiligheid en werking van het gemaal ook in de toekomst te waarborgen.

Het Hooglandgemaal speelt een cruciale rol in het Friese waterbeheer. Tijdens periodes van hevige neerslag pompt het gemaal overtollig water uit Fryslân naar het IJsselmeer. In de zomer doet het gemaal precies het tegenovergestelde: dan stroomt er zoet water vanuit het IJsselmeer via het gemaal naar het zuidwesten van de provincie.

Grote ingreep
De oude damwanden verkeerden in slechte staat, zo bleek uit inspecties. Op diverse plekken was sprake van doorroesting. Vervanging was onvermijdelijk. De nieuwe damwanden zijn robuuster en voldoen aan de hedendaagse veiligheidseisen. Ze gaan naar verwachting zeker honderd jaar mee. De kosten voor de vervanging bedragen ongeveer 1 miljoen euro.

Het werk wordt uitgevoerd door aannemersbedrijf Knol. “De damwanden zijn ongeveer 20 meter breed en 15 meter diep”, vertelt projectleider Jelke Jager. “We plaatsen ze met kranen die op drijvende pontons staan.”

Verankering met grondankers
Om de damwanden stevig op hun plek te houden, worden ze verankerd met grondankers van maar liefst 40 meter lang. Grond-ankers zijn stalen staven of kabels die onder een schuine hoek in de grond worden geboord. Aan het uiteinde worden ze verankerd in een sterke bodemlaag, zoals klei of zand. Daarna worden ze onder spanning gebracht, zodat ze de damwand stevig naar achteren trekken en deze niet kan verschuiven onder de druk van het water.

“Het is een indrukwekkend project,” aldus Jager. “We dragen hiermee echt een stukje bij aan de toekomst van het Friese waterbeheer.” De werkzaamheden duren naar verwachting enkele maanden. Gedurende die tijd blijft het gemaal gewoon operationeel.